W związku z doniesieniami medialnymi, dotyczącymi zanieczyszczenia Jeziora Kierskiego, sugerującymi brak reakcji ze strony Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu na zgłoszenia interwencyjne, poniżej przedstawiamy rzetelną informację na temat działań, jakie podejmował dotychczas Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.
Pierwsze zgłoszenie dotyczące zanieczyszczenia Samicy Pamiątkowskiej, tj. dopływu do Jeziora Kierskiego od strony Jeziora Pamiątkowskiego, wpłynęło do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu w 2021 r.
Dnia 19.05.2021 r. upoważniony inspektor przeprowadził oględziny w terenie. Podczas oględzin stwierdzono występowanie wizualnego zanieczyszczenia wody w Samicy Pamiątkowskiej w Napachaniu, dopływie do Samicy Pamiątkowskiej (rowie SK-63) płynącym od strony Kokoszczyna, Kanale Przybrodzkim w Przybrodzie, Kokoszczynie i Górze.
W dniach od 08.06.2021 r. do 23.07.2021 r. upoważniony inspektor tut. Inspektoratu przeprowadził pozaplanową kontrolę działalności prowadzonej przez Tarnowską Gospodarkę Komunalną TP-KOM Sp. z o.o., obejmującą oczyszczalnię ścieków w Tarnowie Podgórnym. Podczas tej kontroli stwierdzono, że Spółka ta przyczyniła się do zanieczyszczenia Kanału Przybrodzkiego, rowu SK-63 i Samicy Pamiątkowskiej w wyniku odprowadzania z oczyszczalni nieodpowiednio oczyszczonych ścieków. Dopływ tych zanieczyszczeń na teren gminy Rokietnica był możliwy ze względu na utrudniony przepływ wody w Kanale Przybrodzkim za Kokoszczynem. Woda, zamiast płynąć w kierunku północnym do rzeki Samy w Szamotułach, odpływała w kierunku południowym rowem SK-63 do Samicy Pamiątkowskiej w Napachaniu.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, mając na uwadze stwierdzone nieprawidłowości podczas kontroli przeprowadzonej na terenie oczyszczalni ścieków w Tarnowie Podgórnym, podjął działania pokontrolne, w tym dyscyplinujące, wynikające z obowiązujących przepisów i adekwatne do rangi naruszeń. W wyniku tych działań Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w styczniu 2022 r. uznał przedstawiciela Tarnowskiej Gospodarki Komunalnej TP-KOM Sp. z o.o. winnym popełnienia wykroczeń z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2233, z późn. zm.) i wymierzył mu karę grzywny.
Ponadto Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska skierował do Prezesa Zarządu Tarnowskiej Gospodarki Komunalnej TP-KOM Sp. z o.o. zarządzenie pokontrolne, zobowiązujące go do usunięcia nieprawidłowości, a także przesłał do Dyrektora Zarządu Zlewni Wód Polskich w Poznaniu informację o ustaleniach kontroli, wraz z wnioskiem o cofnięcie lub ograniczenie bez odszkodowania pozwolenia wodnoprawnego udzielonego Tarnowskiej Gospodarce Komunalnej TP-KOM Sp. z o.o. na odprowadzanie ścieków z oczyszczalni ścieków w Tarnowie Podgórnym.
Decyzją z dnia 18.03.2022 r. Dyrektor Zarządu Zlewni Wód Polskich w Poznaniu odmówił jednak cofnięcia pozwolenia wodnoprawnego, udzielonego Tarnowskiej Gospodarce Komunalnej TP-KOM Sp. z o.o. W uzasadnieniu organ ten wskazał, że „nie dochodziło do rażących, mogących mieć szkodliwe skutki dla środowiska wodnego przekroczeń ilości, jak również jakości odprowadzanych ścieków do odbiornika – wód Kanału Przybrodzkiego”, a stwierdzone przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska naruszenia w toku kontroli w ocenie Dyrektora Zarządu Zlewni Wód Polskich w Poznaniu nie były rażące.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nie zgodził się z decyzją Dyrektora Zarządu Zlewni Wód Polskich w Poznaniu i złożył odwołanie.
W dniach 22.02.2022 r., 23.02.2022 r. i 25.03.2022 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu wpłynęły kolejne wnioski o interwencje w sprawie zanieczyszczenia Jeziora Kierskiego.
Dnia 03.03.2022 r. upoważniony inspektor Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu przeprowadził oględziny w terenie, a pracownicy poznańskiego oddziału Centralnego Laboratorium Badawczego Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska pobrali do badań fizykochemicznych próby wody i ścieków. Również dnia 25.03.2022 r. upoważniony inspektor Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu przeprowadził oględziny brzegu Jeziora Kierskiego, a także pobrał do badań próbkę wody, ze względu na podejrzenie wystąpienia zakwitu sinic.
Dalsze czynności kontrolne po zgłoszeniach z 2022 r. zostaną podjęte przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska możliwie niezwłocznie. Podkreślić jednak należy, że według naszej wiedzy trwają już działania, mające na celu ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Jeziora Kierskiego, podejmowane przez Tarnowską Gospodarkę Komunalną TP-KOM Sp. z o.o., we współpracy z administratorami Kanału Przybrodzkiego i rowu SK-63, a dalsze działania kontrolne i pokontrolne Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska nie wpłyną na ich przyspieszenie.
Niezależnie od powyższego wskazujemy, że organy Inspekcji Ochrony Środowiska nie są jedynymi organami kontrolnymi, które mogą podjąć działania i zareagować na zgłoszenia zanieczyszczenia Jeziora Kierskiego. Znacznie szersze uprawnienia kontrolne ustawodawca przyznał organom Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, które na poziomie dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej są kompetentne do podejmowania kontroli gospodarowania wodami na podstawie art. 240 ust. 3 pkt 14 oraz art. 335 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.
Przy okazji zachęcamy również osoby zainteresowane podjęciem zatrudnienia w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu do śledzenia aktualnych ofert pracy. Potrzebne aktualnie wzmocnienie kadrowe Wydziału Inspekcji powinno przyczynić się w przyszłości do jeszcze skuteczniejszego podejmowania działań, mających na celu ochronę środowiska naturalnego.