Przypominamy, że od 1.01.2025 roku zaczęły obowiązywać przepisy prawa dotyczące segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych[1]. Oznacza to:

  1. Obowiązek wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych do zapewnienia wysegregowania z nich, co najmniej:
    • drewna,
    • metali,
    • szkła,
    • tworzyw sztucznych,
    • gipsu,
    • odpadów mineralnych, w tym betonu, cegły, płytek i materiałów ceramicznych oraz kamieni.
  1. W przypadku, gdy wytwórcą odpadów budowlanych i rozbiórkowych jest osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą, wspomniany obowiązek wykonuje następny posiadacz odpadów, któremu ten wytwórca przekazał odpady.
  2. Możliwość zlecenia, przez wytwórcę odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz następnego posiadacza odpadów, wykonania obowiązku segregacji podmiotowi, posiadającemu zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, wyłącznie w formie pisemnej umowy, określającej ich dalsze zagospodarowanie.
  3. Solidarną odpowiedzialność za wykonanie segregacji: wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych, następnego posiadacza odpadów oraz podmiot, wspomniany w pkt. 3.

Prawidłowa segregacja odpadów budowlanych:

  • Segregacja odpadów budowlanych powinna być uwzględniona już na etapie planowania projektu budowlanego, a także w trakcie realizacji robót. W praktyce przedsiębiorcy wykonujący roboty budowlane powinni starać się segregować odpady zaraz po ich powstaniu czyli selekcjonować odpady na placu budowy np. umieszczając je w odpowiednio oznaczonych kontenerach lub miejscach składowania.
  • Odpady zawierające substancje niebezpieczne, takie jak farby lub chemikalia, powinny być odpowiednio oznakowane i przechowywane w sposób minimalizujący ryzyko ich uwolnienia do środowiska.
  • Przed rozpoczęciem budowy można nawiązać współpracę z firmami specjalizującymi się w recyklingu odpadów budowlanych, które zapewnią odpowiednie przetworzenie materiałów.
  • Właściwe segregowanie odpadów wymaga edukacji i zaangażowania wszystkich osób pracujących na budowie. Regularne szkolenia i informowanie o znaczeniu segregacji mogą znacznie poprawić efektywność procesu gospodarowania odpadami.

Korzyści segregacji odpadów budowlanych:

  • Wiele odpadów budowlanych, m.in. beton, drewno, metale, materiały ceramiczne, poddane recyklingowi może być ponownie wykorzystane w budownictwie, co pozwala zmniejszyć zapotrzebowanie na surowce naturalne i obniżyć koszty produkcji nowych materiałów.
  • Segregacja i selektywne zbieranie odpadów pozwala na obniżenie kosztów związanych z ich składowaniem oraz przetwarzaniem. Ponadto umożliwia odzyskiwanie cennych materiałów, które mogą być wykorzystane w nowych projektach budowlanych, co zmniejsza zapotrzebowanie na zakup nowych surowców.
  • Właściwa gospodarka odpadami pozwala na ich odpowiednie przetwarzanie, co ogranicza ilość odpadów porzucanych, a przez to zmniejsza emisję szkodliwych substancji do gleby, wód i powietrza.
  • Ustawa o odpadach zobowiązuje przedsiębiorców branżowych do segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Zatem podporządkowanie się przepisom prawa nie tylko sprzyja ochronie środowiska, ale również pozwala firmom budowlanym unikać kar finansowych związanych z niewłaściwym gospodarowaniem odpadami.

Odpady budowlane i rozbiórkowe są jednym z największych pod względem wielkości strumieniem odpadów wytwarzanych w UE, stanowiącym około 25–30% wszystkich odpadów. Zdecydowana większość tych odpadów to odpady obojętne, w związku z czym roboty budowlane dają możliwość przekierowania ich z budowy i rozbiórki do obiegu materiałów budowlanych. Sprawozdawczość w zakresie odpadów z budowy i rozbiórki wskazuje, że średnie współczynniki odzysku w przypadku tych odpadów w całej UE (z wyłączeniem odpadów z wykopów) wynoszą zaledwie 50%.[2] Stąd też segregowanie tych odpadów to kluczowy element zrównoważonego rozwoju w branży budowlanej. Pozwala na ochronę środowiska, jak i przyczynia się do oszczędności surowców naturalnych, obniżenia kosztów i zgodności z przepisami prawnymi. Odpowiednia segregacja, recykling i ponowne wykorzystanie materiałów budowlanych mają pozytywny wpływ na redukcję ilości odpadów gromadzonych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, a przez to zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do środowiska. W kontekście rosnącego nacisku na zrównoważony rozwój oraz propagowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, segregowanie odpadów budowlanych i rozbiórkowych staje się koniecznością dla każdego, kto działa w tej branży.

[1] art. 101a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 z późn. zm.)

[2] dane za Donatello S., Dodd N. i Cordella M., 2021. Level(s) – wskaźnik 2.2: Podręcznik użytkownika dotyczący odpadów i materiałów z budowy i rozbiórki: briefing wprowadzający, instrukcje i wytyczne (wersja publikacji 1.1)