W związku z wejściem w chłodny sezon roku i rozpoczęciem ogrzewania pomieszczeń w sektorze komunalno-bytowym, mogą wystąpić przekroczenia norm dobowych dla pyłu PM10.
Pomiary jakości powietrza prowadzone są w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. W badaniach zawartości pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 w powietrzu stosowane są dwie uzupełniające się metody:
- metoda grawimetryczna (referencyjna), która jest uznana i stosowana na świecie jako najbardziej precyzyjna metoda pomiaru;
- metoda automatyczna, posiadająca wykazaną równoważność do metody referencyjnej.
Metoda grawimetryczna, zwana również metodą manualną, oparta jest o pomiar wykonywany przy zastosowaniu poborników pyłowych. Do pobornika co dwa tygodnie zakłada się 14 jednorazowych filtrów, zmienianych automatycznie co 24 godziny. Każdy filtr posiada swój numer identyfikacyjny. Po 14 dniach filtry są wyjmowane, umieszczane w specjalnych pojemnikach i przewożone do laboratorium, gdzie są wyliczane stężenia pyłów. W województwie wielkopolskim pomiary manualne pyłu PM10 prowadzone są na 11 stanowiskach pomiarowych, natomiast pomiary pyłu PM2,5 – na 3 stanowiskach.
Filtry zebrane z poborników wykorzystywane są również do oznaczania metali w pyle (ołowiu, arsenu, kadm i niklu) oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w tym benzo(a)pirenu.
W metodzie automatycznej stosuje się analizatory automatyczne, które na bieżąco mierzą stężenia pyłu, co umożliwia pokazywanie wyników pomiarów w trybie „on-line” na portalach inspekcji ochrony środowiska (GIOŚ i WIOŚ) oraz w aplikacji mobilnej GIOŚ „Jakość powietrza w Polsce”. Dane te, aktualizowane co godzinę, są określane jako dane „surowe” czyli takie, które nie zostały poddane weryfikacji. Weryfikacja danych przeprowadzana jest wielostopniowo na poziomie WIOŚ i kończy się weryfikacją krajową, w której wszystkie serie roczne poddawane są dodatkowej weryfikacji przez GIOŚ. Taki przebieg procesu oznacza, że na każdym z etapów dane mogą zostać poddane ewentualnej korekcie, a jego wielostopniowość ma zagwarantować najwyższą jakość i spójność danych.
W województwie wielkopolskim pomiary automatyczne pyłu PM10 prowadzone są na 6 stanowiskach pomiarowych, natomiast pomiary pyłu PM2,5 – na 2 stanowiskach.
Każda stacja pomiarów automatycznych zaopatrzona jest w mierniki podstawowych parametrów meteorologicznych, które pomagają w interpretacji pomiarów substancji.
